Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska - Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni

Stenogram

2. i 3. punkt porządku dziennego:

   2. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2024 (druk nr 754).
   3. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (druk nr 755).

Minister Finansów Andrzej Domański:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym przedstawić dzisiaj państwu projekt zmiany ustawy budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. Zasadniczym, choć niejedynym powodem, dla którego opracowano projekt nowelizacji budżetu państwa na rok 2024, jest zapewnienie jednostkom samorządu terytorialnego dodatkowego wsparcia finansowego w realizacji ich zadań własnych. Doskonale wiemy, że Polski Ład zdemolował finanse polskich samorządów, i dlatego jako rząd przedstawiliśmy projekt ustawy, która naprawia finanse polskich samorządów, natomiast wiemy, że polskie samorządy potrzebują płynności jeszcze w tym roku. Dlatego też w wyniku nowelizacji zostaną polskim samorządom przekazane dodatkowe środki finansowe w łącznej wysokości 10 mld zł, z czego 8,2 mld zł z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, które to wpływy pierwotnie planowano jako dochody budżetu państwa. Pozostała kwota 1,8 mld zł pochodzić będzie z tytułu uzupełnienia subwencji ogólnej. Chciałbym przy tej okazji bardzo wyraźnie podkreślić, że przy podziale tych środków nie zapomnieliśmy o samorządach o najniższych dochodach podatkowych. W projekcie przewidziano kwoty gwarantowane dla gmin i powiatów w zależności od liczby mieszkańców.

    Zmiany w budżecie mają naturalnie więcej źródeł, a ich omówienie wymaga krótkiego przedstawienia sytuacji makroekonomicznej. Jest to niezbędne, ponieważ to właśnie sytuacja makroekonomiczna determinuje tzw. bazę podatkową. Ta baza podatkowa w wyniku zmian sytuacji makroekonomicznej uległa zmianie względem momentu, w którym były przedstawione założenia do budżetu na rok 2024. W momencie przygotowania prognoz do ustawy budżetowej na rok 2024 przewidywano, że w bieżącym roku nastąpi spadek średniorocznej inflacji do 6,6% wobec 12% w roku 2023. Trudno do końca za tę nietrafioną prognozę winić naszych poprzedników. Te ówczesne prognozy były zgodne z tym, co prognozowali analitycy rynkowi, i zgodne z prognozami Komisji Europejskiej. Jednak przyszedł rząd Donalda Tuska i inflacja w Polsce zaczęła spadać wyraźnie szybciej. Dotychczasowy przebieg procesów inflacyjnych w 2024 r. wskazuje na konieczność obniżenia prognozy inflacji na rok 2024 do 3,7%. Jest to oczywiście dobra, bardzo dobra wiadomość dla gospodarstw domowych, ale zmiana ta w zasadniczy sposób wpływa na wykonanie dochodów, których bazą są wartości nominalne. Pogorszeniu uległa również ocena wzrostu gospodarczego odnotowanego w ostatnim roku rządów PiS-u, czyli w roku 2023. Według skorygowanego szacunku GUS produkt krajowy brutto w zeszłym roku wzrósł realnie o 0,1%. Było to niestety widoczne w istotnie gorszym dla dochodów budżetu rozliczeniu, już w roku bieżącym, CIT-u za rok 2023. Ze względu na znacząco niższą podstawę opodatkowania podatników CIT saldo rozliczenia rocznego było o ok. 6,5 mld zł niższe w porównaniu do poprzedniego roku.

    Przechodząc do samego projektu nowelizacji ustawy budżetowej na rok 2024, chciałbym wskazać główne zmiany w pozycjach. Zgodnie z przedstawionym projektem dochody budżetu państwa w całym 2024 r. wyniosą łącznie 626 mld zł. Wydatki budżetu państwa pozostają bez zmian w stosunku do pierwotnego planu i wynoszą 866,4 mld zł. W efekcie maksymalny poziom deficytu państwa na rok 2024 wyniesie nie więcej niż 240,3 mld zł, co oznacza wzrost o 56 mld zł.

    Omawiając główne pozycje po stronie dochodowej, należy wskazać, iż zmniejszenie dochodów z podatku PIT o blisko 11,5 mld zł, oczywiście zmniejszenie w relacji do prognozy zawartej w ustawie budżetowej, wynika w dominującej mierze ze wspomnianej już przeze mnie zmiany w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. Z kolei niższa od oczekiwanej inflacja, korzystna dla gospodarstw domowych, obniżająca jednak tzw. nominalną dynamikę spożycia w gospodarce, sprawi, że dochody z podatku VAT będą o 22,9 mld zł niższe od wcześniej prognozowanych. Warto również podkreślić, iż mimo że gospodarka naszego kraju w tym roku należy do najszybciej rozwijających się w całej Unii Europejskiej, sytuacja w strefie euro wygląda wyraźnie gorzej, w związku z czym wiele polskich przedsiębiorstw, wielu polskich eksporterów notuje wyniki niższe od oczekiwanych.

    Jest to jedno ze źródeł zmniejszenia dochodów z podatku CIT o blisko 11,5 mld zł. Poza zmianami w pozycjach podatkowych mamy naturalnie również zmiany w pozycjach niepodatkowych, które po uwzględnieniu wszystkich zmian, zarówno dodatnich, jak i negatywnych, sięgają łącznie 12 mld zł. W tym punkcie należy w szczególności wskazać na brak planowanej przez NBP wpłaty zysku w wysokości 6 mld zł oraz niższe o prawie 9 mld zł dochody budżetu państwa ze sprzedaży uprawnień do emisji CO₂. To, że one są niższe w relacji do wcześniejszych założeń ceny uprawnień do emisji CO₂, jest naturalnie dobrą wiadomością dla polskiej gospodarki. Niestety przekłada się to również na niższe wpływy budżetowe. W ustawie na rok 2024 wydatki budżetu państwa zaplanowane zostały w wysokości 866,4 mld zł. Prezentowany projekt nowelizacji zakłada jedynie przesunięcia pomiędzy poszczególnymi częściami budżetowymi w ramach tej samej łącznej kwoty wydatków budżetu państwa.

    Dokonany został naturalnie przegląd rezerw celowych w części 83, w ramach którego zostały zidentyfikowane naturalne oszczędności budżetu państwa, które mogą zostać przesunięte na realizację innych wydatków. Z tych oszczędności zwiększono część 46 - Zdrowie o 1,2 mld zł z przeznaczeniem na dotację podmiotową dla Narodowego Funduszu Zdrowia oraz część 72 - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o kwotę 620 mln zł. Zwiększono też część 82 - Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego o kwotę 1783 mln zł. Tak jak mówiłem na wstępie, dodatkowe środki finansowe dla samorządów w 2024 r. wyniosą łącznie 10 mld zł.

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Wnoszę o przyjęcie projektu ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2024. Dziękuję bardzo. (Oklaski)